LA CASA DE PAPEL'LE ZEİGARNİK'İN NE İLGİSİ VAR ŞİMDİ? AYRICA NEDİR BU ZEİGARNİK?

Son dönemin fenomen dizisi La Casa De Papel –diziyi izleyenler bilir-2. Sezon 6. Bölümle birlikte sona ermişti. Sosyal medyada dizinin 3. Sezonunun çekileceğine dair söylentiler dönedursun, 3. Sezonun çekileceği söylentisi, dizinin çoğu takipçisinin yüzünün asılmasına sebep oldu. Çünkü onlar için dizi artık bitmesi gereken şekilde sona ermişti, tamamlanmıştı, bu sebeple devamı gelmemeliydi. Bu durum bana Zeigarnik etkisini hatırlattı. 

LA CASA DE PAPEL-SON SAHNE (Mİ ACABA?!)

Zeigarnik etkisi, kişilerin tamamlanmamış şeyleri tamamlananlara göre daha kolaylıkla hatırladığını ifade eden psikolojik kavrama verilen isimdir. Kişiler bu sebeple tamamlanmamış şeylere, tamamlanmış şeylerden daha çok güdülenir. Kişi tamamlanmış şeyleri unutmaya meyilliyken, yarım kalmış şeyleri aklından çıkaramaz. Çünkü zihin, yarım kalmış işleri her zaman tamamlama eğiliminde olacaktır. Tamamladığında ise huzura kavuşan zihin, bir daha bu işle uğraşmak istemez.

Gün içinde sabahtan akşama kadar mırıldanmadan duramadığınız bir şarkıyı, sona erdiremediğiniz tezinizi, en heyecanlı yerde sezon finali yapıp “to be continued/devam edecek” diyen dizinizi, bir türlü gidip göremediğiniz piramitleri aklınızdan çıkaramamanızın sebebi Zeigarnik etkisidir. Sürekli dilinize dolanan o şarkıdan kurtulmanızın yolu, şarkının sonunu hatırlayarak zihninizi bu meşguliyetten kurtarmakken, tezinizi bitirmek Zeigarnik etkisinden kurtulmanızı sağlayacaktır. Dizinizin ise yeni sezonunu izleyip bitirerek Zeigarnik etkisinden kurtulabilirsiniz. Öte yandan piramitlere gidip onları görmek-en azından bende- Zeigarnik etkisinden kurtulmak için söz konusu bile olmayacaktır, ama çok ilgilenmeyen biri için olabilir. Neyse konumuza dönelim.

"AŞIĞINIM SANA DOKUNAMASAM DA" DEMİŞ BÜYÜK ÜSTAD FEDON ZEİGARNİK ETKİSİ ALTINDAYKEN. BEN DE PİRAMİTLERE İŞTE=( <3

Zeigarnik etkisine özellikle pazarlamada sıklıkla başvurulmaktadır. Marka adı vb. herhangi bir unsur verilmeden, izleyicide merak uyandırıcı nitelikteki gizemli reklamlar, pazarlamada Zeigarnik etkisinin kullanımının bir göstergesidir. Örneğin Lipton, “Konuşalım Artık” sloganıyla başlattığı reklam kampanyasının ilk ayağında Zeigarnik etkisini kullanmıştır. Bir evin içinde masada suspus oturan bir grubu gösteren Lipton, reklamda ne çay göstermiştir ne de kendisini. Fakat izleyicide merak uyandırmayı bilmiştir. İzleyici “acaba ne reklamı?” sorusuna cevap bulamadığından zihnini huzura kavuşturamamış ve bu reklam aklına yerleşmiştir. Kampanyanın sonraki aşamasında 4 dakika süren bir reklam filmi hazırlayan Lipton, evin içindeki grubu bu sefer çay içerken konuşur durumda gösterip derdini anlatsa da reklam 4 dakika boyunca devam etmiştir. İzleyicinin zihni her ne kadar reklamın Lipton reklamı olduğunu anlamasıyla huzura kavuşsa da 4 dakika süren reklamı yarıda kesip başka bir kanala geçmesi zor olmuştur, çünkü izleyici hala Zeigarnik etkisindedir, bu sebeple o reklamın nereye varacağını anlamadan o kanalı çevirmeyecektir. Ertesi gün “yahu 4 dakika süren reklam filmi mi olur?” diye sohbetlere katılırken “yahu 4 dakika boyunca masada çay içip konuşan insanlar mı izlenir?” diye sormayacaktır tabi, çünkü zihni bu eylemi yapıp tamamlamış, huzura kavuşmuş ve eylemi sorgulamadan kalıcı olarak silip atmıştır.

Sınavdan sonra çalıştığı bütün konuları unutmayı geçtim, sınavda ne yazdığını bile unutan öğrenciler de Zeigarnik etkisindedir. Çünkü artık sınav gelip geçmiştir, zihin huzura kavuşmuştur ve o bilgiler kalıcı olarak silinmeye hazırdır. Kalıcı olarak silinmemesi için öğrencinin sınavdan geçmek için değil, gerçekten öğrenmek için çalışarak kalıcı öğrenmeyi sağlaması gerekir. Ama gözlemlerime göre maalesef olması gerekenle olan arasındaki boşluk gün geçtikçe artıyor=/

Zeigarnik etkisini günlük hayatta küçük çaplı bir deney yaparak da gözlemleyebilirsiniz. Örneğin yemek siparişi vereceğiniz zaman “online ödeme” seçeneği yerine “kapıda ödeme” seçeneğini tıklayın. Sonraki siparişinizi online ödeme seçeneğini işaretleyerek verin. İki sonucu karşılaştırdığınızda muhtemelen (bilimsel olarak kanıtlanmış bir şey değil; ama bizim arkamızda kapı gibi Zeigarnik etkisi var=)) kapıda ödeme seçeneğiyle verdiğiniz siparişin daha hızlı geleceğini göreceksiniz. Çünkü satıcının zihni, sipariş ücretini almadan huzura kavuşamayacak ve bunun için sipariş sürecini mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde sonlandırmaya bakacaktır.

La Casa De Papel’le ilgili yazmak istediğim için olsa gerek, zihnim Zeigarnik etkisi altındayken böyle bir yazı çıktı ortaya. Şimdi bu yazı tamamlandığına göre huzura kavuşabilirim. Size gelecek yazımla ilgili ipucu bırakarak sizi Zeigarnik etkisi altına almadan duramayacağım=D

ETKİ VE TEORİLER BİTMEEZ. SIRADAKİ ETKİ VON RESTORFF ETKİSİ VE MATRIX’TEKİ KIRMIZILI KADIN

DEVAM EDECEK…=D